Asteroidi

Asteroidi (stgrč. ἀστήρειδής, asteroides, zvezdolik) ili planetoidi su mala čvrsta tela u planetarnim sistemima. U poređenju s planetama i patuljastim planetama, manji su i najčešće nepravilnog oblika. Nastali su od ostataka protoplanetarne materije koja se nije pripojila planetama za vreme formiranja sistema iz protoplanetarnog diska ili kasnije dinamičkom evolucijom kometa ili nekih drugih objekata. Najčešće kruže oko matične zvezde vlastitom putanjom ili kao sateliti većih planeta. Neke od njih nalazimo vezane gravitacionim silama uz planete, u grupama koje orbitiraju u putanji planeta, ispred ili iza.

Iako se do nedavno mislilo drugačije, otkriveno je da asteroidi mogu imati vlastite satelite.

Većina asteroida u Sunčevom sistemu nalazi se u asteroidnom pojasu između Marsa i Jupitera, te u Kojperovom pojasu. Do sada ih je otkriveno preko 170.000, a preko 11.000 ih je dobilo vlastita imena, pored kataloškog broja. Procenjuje se da bi ih u našem sistemu moglo biti nekoliko miliona.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Asteroid Eros

Definicija

Još uvek ne postoji tačna definicija asteroida. Stručnjaci se razilaze u mišljenjima kako na odgovarajući način klasifikovati asteroide prema masi, veličini, sastavu i položaju u planetarnom sistemu.

Predlog je da se asteroidima nazivaju tela veća od 50 m u prečniku, manja od planeta i kamenog ili metalnog sastava. Još manja tela, koja se popuno raspadnu i izgore pri ulasku u Zemljinu atmosferu spadala bi u kategoriju meteoroida, dok bi asteroidima nazivali ona koja pri udaru u Zemlju mogu dopreti do Zemljine površine.

Orbite po kojima kruže se mogu nalaziti na području od Zemljine pa sve do iza Saturnove, ali se većina njih nalazi u tzv. glavnom asteroidnom pojasu koji se proteže od Marsa do Jupitera.

Postoji nekoliko teorija koje opisuju nastanak asteroida (jedna od njih govori da su to zapravo ostaci planeta koji je bio uništen u velikom sudaru u prošlosti), ali je verovatno najtačnija ta koja asteroide opisuje kao materijal koji je ostao nakon nastanka Sunčevog sistema a koji se nije uspeo skupiti i narasti do veličine planeta. Proučavanje asteroida je pokazalo da su oni uglavnom sastavljeni od 92.8% silikata (stena) i 5.7% Fe i Ni. Najpoznatiji asteroidi su Gaspra i Ida koje je posetila svemirska sonda Galileo prilikom svog putovanja prema Jupiteru.

[You must be registered and logged in to see this image.]
Gaspra

[You must be registered and logged in to see this image.]
Ida

10 najvećih udara meteora u istoriji sveta

Uništavali su dinosauruse, sakatili šume, pravili divovske kratere, a u nekima danas žive čak i ljudi. Izdvojili smo deset najstrašnijih među njima, a gde je u svemu ruski Čeljabinsk, koji je danas bio glavna vest svih svetskih medija, reći će nauka.

Svakog se dana na stotine [You must be registered and logged in to see this link.], koje još zovemo i zvezde padalice, mogu videti na noćnom nebu. [You must be registered and logged in to see this link.]
Većina izgori potpuno pre nego što stigne do zemlje, a ako prežive pad, onda ih zovemo meteoritima.
Neki od njih su imali katastrofalne posledice po živi svet na [You must be registered and logged in to see this link.], i donosili su smrt i uništenje.
Ovo su neki od najpoznatijih u [You must be registered and logged in to see this link.].

10. Ensishajmski meteorit
[You must be registered and logged in to see this image.]
Najstariji zabeleženi meteorit pao je na zemlju 7. novembra 1492. u malom [You must be registered and logged in to see this link.] gradu Ensishajmu. Glasna eksplozija se prolomila pre nego što je kamen težak 150 kg pao u pšenično polje. Jedini očevidac je bio mladi dečak, ali se vest brzo raširila i stanovnici gradića su se okupili i lomili komadiće kamena kao suvenire. Ćak je nemački kralj Maksimilijan došao da pogleda kamen na putu za bitku sa Francuzima. Zaključio je da je to znak sa nebesa da će u predstojećem sukobu pobediti, što se i desilo. Danas se komadi meteorita nalaze u brojnim muzejima širom sveta, a najveći deo se može videtu u Ensishajmskoj palati.

9. Pikskil

Majkl Nap je dok je bilo u svojoj kući u Pikskilu, 9. oktobra 1992, prepao glasan tresak. Kada je izašao ispred, video je da je gepek na njegovom automobilu smrvljen i da se kamen veličine fudbalske lopte nalazi u krateru ispod. Meteorit se sada nalazi u Prirodnjačkom muzeju na Menhetnu, a oštećeni [You must be registered and logged in to see this link.] je kupio kolekcionar meteorita.

8. Meteorska kiša u Park Forestu
Kolbi Navaro je sedeo za komjuterom kada je 26. marta 2003. kroz krov njegove kuće proleteo meteorit, udario u štampač, odbio se o zid i pao na pod. Kamen veličine deset centimetara bio je deo meteorske kiše koja je pogodila oblast u blizini Čikaga i oštetila šest kuća i tri automobila.

7. Barvel
Na Badnje veče 1965. engleski gradić Barvel pogodilo je hiljade fragmenata najvećeg meteorita zabeleženog u [You must be registered and logged in to see this link.]. Muzeji su odmah ponudili novac za komadiće kamena i uspavani gradić je ubrzo bio preplavljen lovcima na meteorite.
6. Tunguska eksplozija
[You must be registered and logged in to see this image.]
Foto: Tanjug/AP
Tunguski meteorit, koji je eksplodirao u blizini reke Tunguska u [You must be registered and logged in to see this link.] 1908, predmet je brojnih rasprava i više od 100 godina kasnije. Pošto nije ostavio krater, spekuliše se o pravoj prirodi događaja, ali većina [You must be registered and logged in to see this link.] veruje da je veliki meteor eksplodirao u ogromnu vatrenu loptu koja je sravnila šumu u radijusu od 20 km. Mnogi i dalje istražuju tu oblast, ali ni meteorit ni krater nikada nisu pronađeni.
5. Hoba
[You must be registered and logged in to see this image.]
Foto: Wikipedia
Meteorit Hoba, pronađen na farmi u Namibiji 1920, najteži je ikada pronađen. Težak oko 66 tona, veruje se da je pao pre oko 80 hiljada godina. Uprkos svojoj veličini, nije napravio krater zato što je u atmosferu ušao pod plitkim uglom. Otkriven je 1920. kada ga je farmer zakačio plugom, a 1955. proglašen je za nacionalni spomenik i veoma je popularna turistička destinacija.
4. Istrebljenje dinosaurusa
[You must be registered and logged in to see this image.]
Foto: Wallpaper

Mnogi naučnici veruju da je krater Čikšalub, na poluostrvu Jukatan u [You must be registered and logged in to see this link.], napravio meteorit odgovoran za izumiranje dinosurusa. Prema teoriji, pre oko 65 miliona godina, [You must be registered and logged in to see this link.] širine deset km udario je u Zemlju, napravivši krater širine 180 km. Veruje se da je udar izazvao nekoliko džinovskih cunamija, globalne požare, kisele kiše i da je prašina u atmosferi zaklanjala Sunce mesecima, narušivši tako lanac ishrane zbog čega u su [You must be registered and logged in to see this link.] izumrli.

3. Berindžerov krater
U pustinji u Arizoni nalazi se krater širok kilometar i po i dobok 170 metara koji je nastao kada je tu pre 50 hiljada godina udario meteorit širine 50 metara. Danas poznat kao Berindžerov krater, veoma je popularna turistička atrakcija. Naučnici veruju da je meteorit prilikom udara putovao brzinom od 46.000 kilometara na sat i da je izazvao eksploziju 150 puta jaču od [You must be registered and logged in to see this link.] u Hirošimi.
2. Krater Vredefort
[You must be registered and logged in to see this image.]
Foto: Wikipedia
Širok 300 kilometara, krater Vredefort je najveći na svetu. Napravio ga je meteorit širok oko deset kilometara pre dve milijarde godina, a do danas je zbog erozije skoro nestao.
1. Basen Sadberi
[You must be registered and logged in to see this image.]
Foto: Wikipedia
Drugi po veličini iza kratera Vredefort, Sadberi basen je krater dugačak 65 km, širok 25 km i dubok 15 km koji je nastao pre 1,85 milijardi godina. Nalazi se u Ontariju i sada je dom za više od 160 hiljada ljudi. Krajem 19. veka počelo je iskopavanje rude bakra i nikla iz kratera, a danas se tu iskopava deset posto svetske ponude nikla.

Nisam baš upućena astronomski, ali astrološki, znam koliku ulogu imaju..najintrigantniji mi je Chiron, kao nosilac neke naše sreće, zatim juno, Vesta i najpoznatiji od njih, naravno Eros